Dit onderdeel geeft een overzicht van de beoordelingen door de provincie ten aanzien van de gemeentelijke financiën en de uitvoering door de gemeenten van een aantal wetten in medebewind - waarbij de gemeente op grond van een specifieke wet de opdracht heeft om bepaalde taken uit te voeren. In het overzicht is de provinciale beoordeling opgenomen ten aanzien van de gemeentefinanciën, de taakuitvoering rond het omgevingsrecht, RO, de gemeentelijke verplichtingen rond de huisvesting van vergunninghouders en de Archiefwet. De provincie toetst niet alle medebewind taken: de provincie houdt bijvoorbeeld geen toezicht op het sociale domein en de Wet veiligheidsregio’s.
De kleuren per jaar en toezichtonderdeel zijn gekleurd op basis van beoordelingen, verwachtingen voor beoordelingen en streefdoelen.
Archief
Een goed (digitaal) archief is cruciaal voor het functioneren en de transparantie van de overheid. Wanneer het archief niet op orde en niet goed toegankelijk is, heeft een overheid geen betrouwbaar geheugen en kan zij zich niet verantwoorden voor haar handelen. Ook ontbreken dan op langere termijn de authentieke bronnen voor kennis van de eigen geschiedenis.
Het informatie- en archiefbeheer van gemeente Noordoostpolder is in december 2024 als redelijk adequaat beoordeeld. In de beoordeling van de provincie heeft zij complimenten gegeven over de positieve ontwikkeling die zich sinds de vorige beoordeling hebben voorgedaan. Verder heeft zij voor de komende jaren als verbeterpunten meegegeven:
- Uit onderzoek is gebleken dat het digitale archief niet volledig is doordat medewerkers procesgebonden informatie op netwerkschijven opslaan. Blijf voortdurend inzetten op voorlichting en scholing zodat, eenieder op de hoogte is van het belang van het correct opslaan van informatie.
- Rond de bewerking en overbrenging van het archief Publieke Werken 1986-2002 af en breng deze over naar de gemeentelijke archiefbewaarplaats.
Financiën
De beoordelingen volgen vanuit de begroting- en rekeningcycli en zijn gebaseerd op drie pijlers. Het structureel financieel evenwicht, het weerstandsvermogen en de schuldpositie van de gemeente. De ‘financiële gezondheid’ van deze pijlers is afhankelijk van de huidige financiële positie, de (toekomstige) beleidskeuzes, uitvoering van het beleid en de hiermee gemoeide lasten, baten en investeringen. Gemeente Noordoostpolder volgt de lijn van het vaststellen van structureel reëel sluitende meerjarenbegrotingen, in aansluiting op het BBV en de provinciale kaders van toezicht. De (meerjaren)begroting is in 2025 en 2028 reëel en structureel in evenwicht. In de tussenliggende jaren 2026 en 2027 is sprake van een (beperkt) structureel tekort. De vermogenspositie is uitstekend. Gemeente Noordoostpolder valt onder repressief financieel toezicht.
Huisvesting vergunninghouders
Gemeenten zijn wettelijk verplicht elk half jaar (peildata 1 januari en 1 juli) een bepaald aantal verblijfsgerechtigden te huisvesten, de zogenaamde taakstelling. De minister van Binnenlandse Zaken (BZK) bepaalt per gemeente de omvang van de taakstelling. Deze hangt af van het aantal inwoners van een gemeente en het verwachte aantal verblijfsgerechtigden. Gemeente Noordoostpolder heeft de taakstelling over 2024 niet gerealiseerd er is een achterstand van 30 vergunninghouders. Aangezien voor de vierde keer achtereenvolgend op het wettelijke peilmoment, de taakstelling inclusief achterstand, niet is gerealiseerd blijft de beoordeling op redelijke adequaat (oranje) en blijft het actieve toezicht van kracht.
Omgevingsrecht
In het omgevingsrecht zijn regels vastgesteld, waaraan overheden zich moeten houden bij het uitvoeren van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) in de fysieke leefomgeving. Ze zijn opgesteld om de risico’s voor mens en natuur te beperken, zodat veiligheid, gezondheid en natuur niet in het geding komen.
Binnen het toezichtdomein richt de provincie zich, als toezichthouder, voornamelijk op het beoordelen of de gemeenten hun processen ten aanzien van de uitvoering van de VTH-taken dusdanig hebben ingericht, dat deze taken goed uitgevoerd worden. De kwaliteitseisen (procescriteria) aan de inrichting van deze processen zijn vastgelegd in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), het Besluit omgevingsrecht (Bor) en de Ministeriële regeling omgevingsrecht (Mor).
De procescriteria beschrijven de eisen die gesteld worden aan de sluitende beleidscyclus: de BIG-8 cyclus. De provincie Flevoland legt bij het toezicht de focus op de vakgebieden Ruimtelijke Ordening (RO), Bouw- en Woningtoezicht (BWT) en Milieu.
Over de jaren 2022 en 2023 heeft de provincie de gemeente Noordoostpolder, beoordeeld als adequaat (groen) voor haar beleid en uitvoering. De gemeente Noordoostpolder heeft het proces van vergunningverlening, toezicht en handhaving van het omgevingsrecht dusdanig goed ingericht dat de taken goed uitgevoerd worden.
Per 1 januari 2024 is de nieuwe Omgevingswet (Ow) in werking getreden. Aangezien er met de overgang naar de Ow veel op gemeenten en waterschappen afkomt, wordt 2024 voor interbestuurlijk toezicht beschouwd als overgangsjaar. Dit betekent dat de VTH-documenten over 2024 wel getoetst worden op basis van de criteria van de Ow, maar de provincies geen formele beoordeling geeft.
Wabo
In 2022 en 2023 heeft gemeente Noordoostpolder de lijn van de afgelopen jaren kunnen doorzetten bij toezicht en handhaving. De vastgestelde beleidsnota’s zijn thans actueel en op orde. De prognose is dan ook dat de komende beoordelingen van toezicht en handhaving adequaat zullen blijven.
Monumenten & Archeologie
Voor monumenten en archeologie wordt één keer in de twee jaar toezicht informatie verzameld (gelijk oplopend met de monitor erfgoedinspectie van het Rijk). In 2024 heeft er geen inspectie plaatsgevonden. De laatste erfgoedinspectie (2017/2018) liet een positieve overall beoordeling zien. De verwachting is dat de beoordelingen adequaat voortgezet worden.